دلمه برگ مو
دلمه برگ مو یک غذای خوش‌عطر و طعم است که تجربه طعم آن یادآور سنت و اصالت ایرانی است.
زمان پخت : 90 دقیقه
کالری غذا : 140
مراحل پخت : 4 مرحله
مراحل پخت غذا
دلمه برگ مو یکی از غذاهای سنتی و محبوب ایران است که در مناطق مختلف به شیوه‌های متفاوتی تهیه می‌شود. این غذای خوش‌طعم و معطر به‌ویژه در آذربایجان و مناطق غربی ایران مانند کردستان، زنجان و تبریز بسیار محبوب است. دلمه برگ مو معمولاً به‌عنوان پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو می‌شود و با برگ‌های تازه‌ی انگور تهیه می‌گردد. در ادامه به بررسی تاریخچه، مواد لازم، طرز تهیه، نکات کلیدی و روش سرو این غذای سنتی می‌پردازیم.
تاریخچه دلمه برگ مو
- منشأ: واژه “دلمه” از زبان ترکی گرفته شده و به معنای “پر شده” است. این غذا به دلیل استفاده از برگ مو و ترکیبات داخلی خاص، در فرهنگ غذایی بسیاری از کشورها، از جمله ایران، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و یونان جایگاه ویژه‌ای دارد.
- ویژگی خاص: دلمه برگ مو به دلیل استفاده از برگ انگور تازه، طعمی ملس و ترش دارد و ترکیب آن با مواد گوشتی یا گیاهی، عطر و طعمی دلپذیر ایجاد می‌کند.
روش سرو دلمه برگ مو
- دلمه برگ مو را می‌توانید به‌عنوان پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو کنید.
- این غذا معمولاً با نان تازه یا ماست سرو می‌شود.
- برای تزئین، می‌توانید از برگ‌های مو و سبزی‌های تازه استفاده کنید.
خواص دلمه برگ مو
- سرشار از فیبر: به دلیل وجود برنج، سبزیجات و لپه، دلمه منبع خوبی از فیبر است.
- غنی از ویتامین‌ها: برگ انگور سرشار از ویتامین C، ویتامین A و آنتی‌اکسیدان‌ها است.
- مقوی و مغذی: گوشت و لپه پروتئین موردنیاز بدن را تأمین می‌کنند.
- کم‌کالری: این غذا نسبتاً کم‌کالری است و برای رژیم‌های غذایی سالم مناسب است.
انواع دلمه
دلمه برگ مو در کنار انواع دیگر دلمه‌ها مانند دلمه کلم، دلمه فلفل دلمه‌ای، دلمه گوجه‌فرنگی و دلمه بادمجان تهیه می‌شود. هرکدام از این انواع دلمه ویژگی‌های خاص خود را دارند.
دستورالعمل های گام به گام دقیق
مواد مورد نیاز
مواد لازم برای تهیه دلمه برگ مو (برای 4 نفر)
مواد اصلی:
برگ مو: 50 عدد (تازه یا کنسرو شده)
برنج: 1 پیمانه
لپه: 1/2 پیمانه (پخته‌شده)
گوشت چرخ‌کرده: 300 گرم
سبزی دلمه: 1 پیمانه (تره، جعفری، شوید، مرزه و نعناع)
پیاز: 1 عدد بزرگ (ریز خرد شده)
روغن یا کره: 3 قاشق غذاخوری
رب گوجه‌فرنگی: 2 قاشق غذاخوری
ادویه‌ها:
نمک: به مقدار لازم
فلفل سیاه: 1 قاشق چای‌خوری
زردچوبه: 1 قاشق چای‌خوری
دارچین: 1/2 قاشق چای‌خوری (اختیاری)
سس دلمه:
آبغوره یا آبلیمو: 1/2 پیمانه
شکر: 1 قاشق غذاخوری (اختیاری، برای ایجاد طعم ملس)
آب: 2 لیوان
مراحل پخت غذا
طرز تهیه دلمه برگ مو
1. آماده‌سازی برگ‌ها:
برگ‌های مو را بشویید. اگر از برگ تازه استفاده می‌کنید، آن‌ها را در آب جوش 2 تا 3 دقیقه بجوشانید تا نرم شوند. سپس در آب سرد قرار دهید و آبکشی کنید.
برگ‌های کنسروی را با آب بشویید تا شوری یا ترشی آن کاهش یابد.
2. تهیه مواد داخلی دلمه:
در یک ماهیتابه، پیاز خردشده را با کمی روغن یا کره تفت دهید تا طلایی شود.
گوشت چرخ‌کرده را اضافه کنید و همراه با پیاز تفت دهید. سپس نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین را اضافه کنید.
رب گوجه‌فرنگی را اضافه کنید و مخلوط را تفت دهید تا عطر و طعم رب آزاد شود.
برنج پخته‌شده، لپه پخته‌شده و سبزی‌های خردشده را به مخلوط گوشت اضافه کنید و مواد را خوب ترکیب کنید.
3. پیچیدن دلمه‌ها:
یک برگ مو را روی سطح صاف قرار دهید، به‌طوری که سمت براق آن رو به پایین باشد.
مقداری از مواد داخلی را در مرکز برگ قرار دهید.
ابتدا لبه‌های چپ و راست برگ را روی مواد بیاورید، سپس لبه‌های بالا و پایین را روی هم تا کنید تا مواد کاملاً بسته شوند.
دلمه‌های آماده را با دقت در قابلمه‌ای بچینید. بهتر است کف قابلمه چند برگ مو قرار دهید تا دلمه‌ها به کف نچسبند.
4. تهیه سس و پخت دلمه:
در یک کاسه، آبغوره، شکر، آب و کمی نمک را مخلوط کنید.
این مخلوط را روی دلمه‌ها بریزید. دقت کنید که سس تمام دلمه‌ها را بپوشاند.
یک بشقاب یا درب کوچک‌تر از قابلمه روی دلمه‌ها قرار دهید تا هنگام پخت باز نشوند.
قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و اجازه دهید دلمه‌ها حدود 1.5 ساعت بپزند.
نکات مهم در تهیه دلمه برگ مو
برگ‌ها: بهترین برگ‌ها برای دلمه، برگ‌های نازک و لطیف انگور هستند. برگ‌های خیلی ضخیم مناسب نیستند.
طعم ملس: میزان شکر و آبغوره را متناسب با ذائقه تنظیم کنید. طعم ملس دلمه یکی از ویژگی‌های اصلی آن است.
سبزی دلمه: استفاده از سبزی‌های تازه و معطر طعم بی‌نظیری به دلمه می‌دهد.
چیدمان: دلمه‌ها را به‌طور فشرده در قابلمه بچینید تا در هنگام پخت باز نشوند.
کنترل حرارت: حرارت باید ملایم باشد تا دلمه‌ها به‌آرامی بپزند و مواد داخلی به‌خوبی جا بیفتند.
